Poll: Welke partijen moeten formatiegesprekken gaan voeren?

Welke partijen moeten nu gesprekken voeren voor het vormen van een nieuw kabinet? Deel je voorkeur in de onderstaande poll en (of) laat een reactie achter!

Het is al maanden geleden sinds de Tweede Kamerverkiezingen, maar zicht op een nieuw kabinet is er nog lang niet. Sterker nog; de eerste echte formatiegesprekken zijn nog niet eens gevoerd. Momenteel is er nog steeds geen consensus over welke partijen deze gesprekken moeten gaan voeren. Zeer waarschijnlijk zullen de VVD, D66 en het CDA bij deze gesprekken aanwezig zijn. Het is alleen nog maar de vraag welke partij of partijen zich hierbij aansluiten. Dat zou op zich niet moeilijk moeten zijn, maar tot op het heden is dit een zeer ingewikkelde puzzel gebleken.

VVD en D66 vormen de basis

Dat de VVD plaats neemt in het nieuwe kabinet lijkt voor 99 procent zeker te zijn. De partij van Mark Rutte haalde maar liefst 34 zetels en was daarmee de grote winnaar van de verkiezingen. Met zoveel zetels is de VVD bijna niet uit te sluiten, zeker omdat andere partijen – zoals de PVV en FVD – ook al geboycot worden. Kabinet Rutte IV is daarom een kwestie van tijd, de vraag is nu alleen nog met welke partijen.

D66 is een logische partner voor de VVD. De partij van Sigrid Kaag is namelijk de andere grote winnaar van de verkiezingen. D66 haalde 24 zetels en beleefde daarmee een recordwinst. Daarnaast liggen de standpunten van de VVD en D66 ook niet mijlenver uit elkaar, en daarom is een samenwerking geen onlogische gedachte. Samen hebben de VVD en D66 58 zetels, waarmee een meerderheid in de Tweede Kamer dichtbij komt.

Samen hebben de VVD en D66 de afgelopen weken gesprekken gevoerd. Nu gaan ze op zoek naar partijen die zich bij hun willen aansluiten. Alleen dat is nog niet zo simpel opgelost.

CDA eerste keuze?

Het CDA is de eerste partij die zich relatief makkelijk bij het duo VVD en D66 kan aansluiten. Het is geen geheim dat vooral Rutte een voorstander is van een nieuwe samenwerking met het CDA, maar ook Kaag zal erkennen dat een meerderheid zonder het CDA een zeer moeilijke – zeg maar haast onmogelijke – opgave wordt.

Het CDA verloor weliswaar zetels tijdens de laatste verkiezingen, maar de partij van Wopke Hoekstra is in de geschiedenis nooit beroerd geweest om de verantwoordelijkheid te nemen. Met 14 zetels is het CDA nog steeds een relatief invloedrijke partij in de Kamer en samen met de VVD en D66 zou deze coalitie op 72 zetels totaal komen. Een meerderheid is daarmee binnen handbereik.

Wie sluit zich aan bij VVD, D66 en CDA?

Een coalitie bestaande uit de VVD, D66 en het CDA lijkt een zeer serieuze mogelijkheid te zijn. Het is nu de vraag welke partij zich bij deze partijen aansluit. In principe kan dat elke partij zijn met minimaal vier zetels in de Tweede Kamer, maar voorlopig wordt er vooral gekeken naar de PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie. (UPDATE) JA21 en Volt lijken af te vallen doordat deze combinatie geen meerderheid meer oplevert na het vertrek van Pieter Omtzigt. Er zijn dus genoeg opties, maar in de praktijk blijkt dat elke samenstelling wel op bezwaren kan rekenen.

Coalitie van VVD, D66, CDA, GroenLinks en / of PvdA

De samenstelling van de VVD, D66, het CDA, GroenLinks en / of de PvdA wordt momenteel het meeste besproken. Het probleem is dat de meeste partijen deze samenstelling net iets anders voor ogen hebben. De VVD en het CDA willen dat slechts één partij zich aansluit bij de coalitiegesprekken, terwijl GroenLinks en de PvdA alleen samen in het kabinet willen. Voor D66 maakt het waarschijnlijk weinig uit, al zegt Kaag een voorkeur te hebben voor een kabinet met zowel GroenLinks als de PvdA. Voor een meerderheid is slechts een van de twee partijen nodig. Met zowel GroenLinks, de PvdA of GroenLinks en de PvdA samen ontstaat er een ruime meerderheid in de Kamer.

Op dit moment lijken geen van de partijen hier een concessie te willen doen. Toch lijkt het niet onwaarschijnlijk dat deze variant met of zonder beide linkse partijen verder wordt onderzocht.

Coalitie van VVD, D66, CDA en de ChristenUnie

Een andere optie is de samenstelling van de VVD, D66, het CDA en de ChristenUnie. Dit is geen gekke gedachte, want deze partijen werkten de afgelopen vier jaar ook al samen. De partijen hebben ook nu weer een meerderheid in de Kamer. Dat is al een unicum, want meestal verliezen de regeringspartijen.

Een nieuw samenwerking lijkt daarom een logisch gevolg, maar twee partijen zitten daar (voorlopig) niet op te wachten. Ten eerste wil de ChristenUnie nu liever in de oppositie én hebben ze ook al aangegeven dat Mark Rutte niet meer te willen steunen als nieuwe premier. En, ten tweede wil D66 liever niet met de ChristenUnie samenwerken, mede vanwege hun standpunten rondom medisch-ethische kwesties. Een hernieuwde samenwerking tussen deze partijen lijkt daarom onwaarschijnlijk.

Coalitie van VVD, D66, CDA en Volt of JA21

Nog twee andere opties zijn een samenstelling van de VVD, D66, het CDA en Volt of JA21. Deze twee partijen hebben allebei drie zetels in de Tweede Kamer, en daarmee zou deze samenstelling net genoeg zetels hebben voor een meerderheid. Daar schuilt ook gelijk het eerste nadeel van deze samenstelling, want een nipte meerderheid maakt regeren al een stuk lastiger. Daarnaast zitten de VVD, D66 en het CDA waarschijnlijk ook niet te wachten op een nieuwe partij, want deze moeten zich eerst maar eens bewijzen in de Kamer, is de gedachte. Als laatste is D66 al helemaal geen fan van JA21, dus dat is nog een horde die genomen zou moeten worden als er werk wordt gemaakt van deze samenstelling. Dit lijkt dus vooral een laatste mogelijkheid te zijn.

Update: Na het vertrek van Pieter Omtzigt heeft het CDA één zetel minder. Hierdoor is een eventuele samenwerking tussen deze vier partijen niet meer mogelijk, aangezien ze samen 75 zetels hebben; en dat is dus geen meerderheid.

Minderheidscoalitie van VVD, D66 en CDA

Een laatste optie is dat de VVD, D66 en het CDA geen extra partij erbij zoeken en een minderheidsregering proberen te vormen. Hierbij kunnen ze steeds met andere partijen samenwerken om het land te regeren. Dit lijkt nu nog geen waarschijnlijke optie, maar kan een laatste uitweg zijn als geen andere samenstelling mogelijk lijkt te zijn.

Poll: Welke partijen moeten formatiegesprekken gaan voeren?

Het is voorlopig nog even onduidelijk welke partijen zich gaan aansluiten bij de formatiegesprekken. In de komende tijd gaat informateur Mariëtte Hamer verder onderzoeken welke samenstelling de meeste kans van slagen heeft. Eén ding is wel zeker; de formatie gaat nog wel even duren.

Welke partij kan volgens jou het beste aansluiten bij de formatiegesprekken met de VVD, D66 en het CDA? Geef je antwoord in de onderstaande poll en / of laat een reactie achter!