In 2020 zijn bijna 169 duizend mensen overleden in Nederland. Dat aantal ligt ongeveer 10 procent hoger dan de oorspronkelijke verwachtingen. Er was sprake van een jaar met flinke oversterfte. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
De oversterfte in 2020 is vooral te wijten aan het coronavirus. Nederland telde vooral veel extra sterfgevallen tijdens de eerste coronagolf, maar ook tijdens de tweede golf stierven er meer mensen dan verwacht. Corona was echter niet de enige boosdoener in 2020, ook de hittegolf die ons land tijdens de zomer teisterde, heeft naar verluid veel mensen het leven gekost.
Oversterfte komt vaker voor, in 2020 viel het echter flink hoger uit
De oversterfte in ons land lag in 2020 een stuk hoger dan in de voorgaande jaren. Een jaar met oversterfte is op zich geen bijzonder fenomeen, maar de hoogte van de oversterfte in 2020 is wel opvallend. In het afgelopen decennium was er ook sprake van oversterfte in 2012, 2015, 2016, 2017 en 2018. Al ging dat destijds over enkele duizenden extra sterfgevallen. Met ongeveer 15 duizend extra sterfgevallen in 2020 is de oversterfte in het afgelopen jaar een stuk hoger dan verwacht.
Zuidoosten van Nederland zwaarste getroffen in 2020
Vooral in het zuidoosten van Nederland is er sprake van relatief hoge oversterfte. In de GGD-regio Hart van Brabant telde men de hoogste mate van oversterfte, daar stierven 19.3 procent meer mensen dan verwacht. Andere zwaar getroffen GGD-regio's waren Brabant-Zuidoost (+ 14.1 procent), Zaanstreek/Waterland (+14 procent), Rotterdam-Rijnmond (13.7 procent), Flevoland (+12.9 procent), Limburg, +12.6 procent) en Gelderland-Zuid (+12.3 procent). In Groningen was er nauwelijks sprake van oversterfte, daar noteerde de GGD slechts een 0.4 procent verschil.
Mannen vaker overleden dan vrouwen
Eerder kwamen er al berichten uit de medische wereld dat het coronavirus harder toesloeg onder mannen dan bij vrouwen. Dat wordt nu ook bevestigd uit de sterftecijfers. In 2020 overleden weliswaar evenveel mannen als vrouwen. Maar, dat is juist tegen de verwachting. Normaal gesproken overlijden er namelijk meer vrouwen dan mannen, omdat er relatief meer oude vrouwen zijn.
Mannen stierven vooral meer dan verwacht tijdens de eerste coronagolf, maar ook tijdens de tweede coronagolf vielen er ook relatief veel mannelijke slachtoffers. Over het hele afgelopen jaar lag de sterfte onder mannen zo'n 12 procent hoger dan verwacht. Onder vrouwen lag dit percentage lager; de sterfte was onder vrouwen ruim 8 procent hoger dan vooraf was ingecalculeerd.
Oversterfte trof vooral ouderen, maar ook jongeren
Het ligt in de lijn der verwachting dat de oversterfte door het coronavirus vooral ouderen heeft getroffen. Dat is grotendeels een correcte aanname. In 2020 zijn er ongeveer 12 procent meer mensen dan verwacht gestorven in de leeftijdsgroep 65 tot 80 jaar, wat ongeveer vijfduizend meer mensen zijn. Daarnaast stierven er 10 procent meer mensen in de 80+ categorie, dat zijn er ongeveer 9 duizend meer dan verwacht. Maar, er stierven ook 4 procent meer mensen in de leeftijdscategorie 65 jaar en jonger, en dat zijn ruim 900 mensen meer.
Levensverwachting in Nederland gedaald
Door de hoge mate van oversterfte in 2020 is de levensverwachting in Nederland ook gedaald. Mannen zouden nu gemiddeld 79.7 jaar oud worden en vrouwen halen gemiddeld de leeftijd van 83.1 jaar.
De daling van de levensverwachting is in strijd met de trend van de afgelopen decennia. Normaal gesproken neemt de levensverwachting elk jaar iets toe. De verwachting is echter niet dat dit het startsein zal zijn voor een dalende trend in de komende jaren. Waarschijnlijk zal de levensverwachting in de komende jaren gewoon weer gaan stijgen, en is 2020 eerder een uitzondering op die trend door het coronavirus.
Plaats een reactie