De gevolgen voor Nederland bij een kernramp in Oekraine

De laatste paar weken wordt de dreiging rondom de kerncentrale in Oekraïne steeds groter. Volgens Rusland kan een incident met de kerncentrale het grondgebied van verschillende Navo-lidstaten raken. Zowel Oekraïne als Rusland wijzen met de vinger naar elkaar als het om schuld gaat. Oekraïne beweert dat Rusland zich aan het voorbereiden is om de reactoren te laten ontploffen, terwijl Rusland zegt dat Oekraïne de centrale systematisch aan het beschadigen is.

Hoewel de kerncentrale niet meer in bedrijf is, is er nog wel nucleair materiaal aanwezig. Wat betekent een kernramp in Oekraïne voor Nederland? Moeten we ons langzaam gaan voorbereiden op het ergste?

Directe gevolgen voor Nederland kernramp Oekraïne

We hoeven niet gelijk in paniek te schieten bij de gedachten aan een kernramp in Oekraïne en de gevolgen daarvan voor Nederland. Het RIVM houdt de situatie al sinds het begin van de inval nauwlettend in de gaten. Er zit altijd een beetje radioactief materiaal in de lucht, ook zonder kernramp, maar dat is zo weinig dat we er niets van merken.

Mocht de kerncentrale in Oekraïne inderdaad zodanig beschadigd raken dat er sprake is van een kernramp, dan zal de situatie hoogstens vergelijkbaar zijn met kernramp Tsjernobyl in 1986. Toen waren er ook geen directe gevolgen voor Nederland. Het is dus niet nodig om nog even gauw jodiumpillen in huis te halen, de supermarkten leeg te kopen, een schuilkelder te maken of het land te evacueren.

Indirecte gevolgen voor Nederland kernramp Oekraïne

Er kunnen wel indirecte gevolgen voor Nederland zijn. Dit is voornamelijk afhankelijk van de hoeveelheid straling dat vrijkomt bij zo'n kernramp en wat het weer doet. Als het weer ongunstig is en de straling richting Nederland duwt, dan is het vooral de agrarische sector die de situatie in de gaten moet houden. Zo zullen ze bijvoorbeeld koeien binnen moeten zetten om te voorkomen dat er radioactieve besmetting van melk plaats kan vinden via het gras.

Na de ontploffing van Tsjernobyl werd er ook een hogere dosis aan radioactiviteit gemeten in spinazie van het land. Nederlandse spinazie werd er in die tijd dus even niet gegeten tot het weer veilig was. Of dat ook van toepassing is bij een nieuwe kernramp in Oekraïne is nog niet te zeggen, de metingen die uitgevoerd worden zullen daar duidelijkheid over geven mocht het zo ver komen.

Wanneer moeten Nederlanders zich voorbereiden op een kernramp?

Het is in Nederland niet nodig om maatregelen te treffen voor een eventuele kernramp in Oekraïne. Ook preventief jodiumpillen innemen heeft geen nut. Jodiumpillen werken beschermend voor de schildklier wanneer je in de directe omgeving van een ontplofte kerncentrale woont. Het preventief innemen van de pillen heeft echter weinig zin, je plast het namelijk al gauw weer uit als je lichaam niets heeft om te beschermen. Jodiumpillen zijn alleen effectief als ze precies op het juiste moment worden genomen. Dat is ook de reden dat je ze pas mag innemen wanneer dit door de overheidsinstanties geadviseerd wordt.

Eventuele maatregelen zoals jodiumpillen, ramen en deuren dicht, schuilkelders of evacueren zijn pas nodig wanneer een kernramp dichter bij huis zou gebeuren. Denk hierbij aan Borssele en Duitsland. De hoeveelheid straling wordt 24/7 in de gaten gehouden waardoor je je zelf geen zorgen hoeft te maken over welke maatregelen je wanneer moet nemen.