Fake nieuws, schadelijker dan we denken

Fake nieuws, het internet staat er vol van. Op het eerste zicht lijkt het allemaal braaf en onschuldig, want wat is het ergste dat er kan gebeuren? Een enkeling die het nieuws blindelings gelooft en het vervolgens verder gaat verspreiden? Dat is nog geen reden om aan de alarmbel te trekken, of wel.

Fake nieuws leidt tot slechte herinneringen

Blijkbaar moeten we toch opletten. Een studie heeft namelijk uitgewezen dat fake nieuws tot slechte herinneringen kan leiden. Het gaat dan voornamelijk over nieuws dat overeenstemt met onze politieke overtuigingen. Deze slechte herinneringen zouden vervolgens invloed hebben op ons stemgedrag en zodoende ook op de uitslag van de volgende politieke verkiezingen.

Het onderzoek

De studie vond plaats, een week voor het referendum van het legaliseren van abortus in Ierland. Aan de studie namen 3140 stemmers deel en aan elk van hen werd gevraagd hoe ze in de volgende verkiezing zouden stemmen. De deelnemers kregen vervolgens 6 verschillende nieuwsberichten te zien, waarvan er 2 verzonnen waren. De verzonnen nieuwsberichten gingen over ongepast of illegaal gedrag van beide groepen.

Achter elk nieuwsbericht werd dan aan de deelnemers gevraagd of ze al eerder van het nieuws gehoord hadden. Wanneer dat het geval was werd er gevraagd naar hun specifieke herinneringen daaromtrent. Nadien kregen ze te horen dat een aantal van de nieuwsberichten fake waren. Tenslotte werd het onderzoek afgesloten met een cognitieve test. Het was de eerste keer dat er onderzoek gedaan werd naar de invloed van fake nieuws op ons stemgedrag, en de uitkomst was opmerkelijk!

Wat bleek? Bijna de helft van de deelnemers had zogezegd herinneringen van één van de verzonnen nieuwsberichten. Een groot deel kon zich zelfs specifieke herinneringen voor het oog halen. De slechte herinneringen waren bovendien niet uit hun gedachten te krijgen en zelfs wanneer ze wisten dat er fake nieuws bijzat, waren ze niet in staat om de herinnering als slecht te beschouwen. Mensen die lager op de cognitieve test scoorden waren niet gevoeliger voor het creëren van slechte herinneringen, maar konden wel makkelijker fake nieuws dat overeenstemde met hun eigen visie onthouden.

Slechte herinneringen zijn moeilijk uit ons geheugen te krijgen

Het onderzoek gaf aan hoe makkelijk we slechte herinneringen in ons geheugen kunnen planten, ongeacht we op de hoogte zijn van de slechte informatie of niet. Dit onderzoek is belangrijk, omdat het steeds makkelijker wordt om fake nieuws te verspreiden. We moeten daarom geen computergenie zijn! Bovendien heeft fake nieuws een grotere invloed op ons leven dan we denken en wordt het hoogtijd om ons daar bewust van te worden! De slechte herinneringen beïnvloeden namelijk ons handelen en daarbij ook onze beslissingen. Onbewust geven deze slechte herinneringen ons leven richting, en verliezen we de vrijheid om zelf te kiezen.

Wat kunnen we doen?

Als fervente internetgebruikers is het voor ons praktisch onmogelijk om fake nieuws te vermijden, maar toch kunnen we iets doen! We kunnen bijvoorbeeld leren kritischer om te gaan met nieuwsberichten en wat meer op onderzoek uitgaan. We kunnen dus best bepaalde informatie in vraag stellen en niet zomaar alles geloven wat we op het internet tegenkomen!