De nieuwste trends in identiteitsfraude

Wellicht heb je het ook wel eens gezien in een spannende film. Je begrijpt er niets meer van, is de hoofdpersoon ineens een schurk geworden? Maar dan doet de schurk het siliconen masker af dat hij gebruikte om een andere identiteit aan te nemen. Een typische truc voor in de film en onmogelijk in de realiteit. Dat dacht je dan maar.

IProov, een Brits bedrijf dat zich bezighoudt met identiteitscontrole voor onder andere de Nederlandse banken, constateert dat criminelen steeds meer gebruik maken van dit soort siliconen maskers. Daarbij moet je niet meteen denken aan een boef, die met een masker op dat sprekend op jou lijkt, naar de bank gaat. Het is echter wel een methode die steeds meer gebruikt lijkt te worden bij het witwassen van geld. In veel gevallen checkt men een identiteit van een nieuwe klant al digitaal. Dat houdt in dat bij aanmelding een paspoort moet worden getoond. Daarnaast moet de betrokkene zijn gezicht van diverse kanten tonen via de camera van een mobiel of ander apparaat. Een siliconen masker is daarbij een uitkomst.

Ook in Nederland komt deze vorm van criminaliteit voor

Het Nederlandse fintech bedrijf Fourthline checkt jaarlijks de identiteit van miljoenen klanten voor ondernemingen in Nederland en Frankrijk. Ook in ons land zijn er al gevallen geweest waarbij criminelen met behulp van siliconen maskers een andere identiteit hebben aangenomen. De CEO van Fourthline wil geen specifieke aantallen noemen. Wel merkt hij op dat van vergelijkbare maskers gebruik is gemaakt in diverse Europese landen. Daarmee is wel duidelijk dat het hier een nieuwe trend betreft die blijkbaar voldoende succesvol is om op meerdere plaatsen toe te passen.

Siliconenmaskers zijn te ontmaskeren

Hoewel een deel van de maskers niet voldoende is om geautomatiseerde controles te passeren, merkt ook CEO Gunning van Fourthnite op dat geen enkel systeem onfeilbaar is. Hij denkt dat de controles die zijn bedrijf uitvoert 99,8% effectief zijn. En ook menselijke controleurs zijn immers feilbaar. Daarbij is een groot nadeel van de maskers dat ze vaak maar een keer effectief kunnen worden gebruikt bij een bepaalde instelling. Als daarbij een gestolen of vals paspoort wordt gebruikt, is de kans op mislukking nog groter. Uiteraard bestaat wel de zorg dat succesvolle criminelen die deze truc toepassen de controles tot dusverre hebben kunnen ontlopen. Er is echter een grotere bedreiging.

Deepfake is de echte bedreiging

Waar siliconen maskers nog veel voorbereiding eisen en vaak maar een keer kunnen worden gebruikt is dat met deepfake heel anders. In onze zo digitale tijd kent vrijwel geen enkele medewerker bij een financiële instelling de klant nog persoonlijk. Het aantal bankkantoren wordt steeds kleiner, omdat vrijwel alle handelingen digitaal plaatsvinden.

Wat is deepfake?

Bij deepfake manipuleert men beelden digitaal. Daardoor kan iemand via het beeldscherm vrijwel iedere identiteit aannemen. Het systeem is dan ook niet zo beperkt als een masker. Het is de verwachting dat ook voor belangrijke financiële besluiten steeds vaker beeldverbinding zal worden gemaakt om de identiteit te checken. Met deepfake kan dat een probleem worden.

Hoe herken je een deepfake?

Er is al een nieuw vakgebied ontstaan: de deepfake specialist. Deze kan aanwezig zijn tijdens een videoverbinding om te checken of alle aanwezigen ook echt zijn wie ze voorgeven te zijn. Daarbij is er voorlopig nog een andere truc bij twijfel. Bij deepfake is het beeld van het gezicht gemanipuleerd. In de eigen neus knijpen of iets dergelijks na een verzoek daartoe is derhalve een probleem. Dat probleem zal ongetwijfeld ook op korte termijn worden opgelost.

Een vals ID-bewijs met social media

Een derde optie is een vervalst ID-bewijs dat gekoppeld is aan een aantal social media sites. Het valse paspoort ondersteunt men daarbij met profielen op bijvoorbeeld Facebook of LinkedIn, waardoor de valse identiteit bij een vluchtige controle lijkt te beschikken over een compleet sociaal en beroepsleven.