Leuke weetjes over oud en nieuw

Het is weer bijna oud en nieuw, maar wat weet je eigenlijk van de jaarwisseling? Lees snel verder, want in dit artikel zetten we de leukste weetjes over oud en nieuw voor je op een rij!

Leuke weetjes over de geschiedenis van oud en nieuw

Als eerste is het wel interessant om te weten dat we al héél lang oud en nieuw vieren. Hoelang we dit precies al doen is niet duidelijk, maar onderzoekers zijn er wel van overtuigd dat de jaarwisseling ongeveer 4 duizend jaar geleden werd gevierd in Babylon. Zij vierden dit echter niet in januari, maar in maart; bij de eerste volle maan na de equinox. Ze hielden toen wel een feestje, want daar destijds werd de jaarwisseling met een festival gevierd dat maar liefst 11 dagen lang was.

Dankzij Julius Caesar vieren we tegenwoordig oud en nieuw op 1 januari. Caesar voerde namelijk een nieuwe kalender in, waarin 1 januari de eerste dag van het jaar werd. De maand werd vernoemd de god Janus. Dit was toepasselijk de god van het begin en het einde en het openen en sluiten, dus daarom is dit niet zo'n gekke keuze van de keizer.

Leuk weetje: Caesar voerde deze nieuwe kalender rond 46 voor Christus in. Dus inmiddels vieren we al meer dan 2 duizend jaar oud en nieuw op 31 december en 1 januari. Dat is pas een lange traditie!

Goede voornemens met oud en nieuw

Er zijn heel wat tradities verbonden met oud en nieuw en een daarvan is het maken van goede voornemens. Deze traditie is ongeveer net zo oud als oud en nieuw zelf, want naar verluidt deden ze dit 4 duizend jaar geleden ook al in Babylon. Al maakten ze toen beloftes aan hun goden.

In Nederland zijn we wel fan van het maken van goede voornemens, want volgens onderzoek zou ongeveer 80 procent van onze landgenoten goede voornemens hebben. Dat betekent echter niet dat we ze ook waarmaken, want een meerderheid lukt het niet om zich te houden aan de goede voornemens. En er zijn ook heel wat mensen die ze gewoon vergeten.

Dit zijn de populairste goede voornemens die worden gemaakt met oud en nieuw:

• Minder zorgen/druk maken
• Meer sporten en bewegen
• Afvallen
• Gezonder eten
• Meer sparen
• Droombaan zoeken
• Meer tijd doorbrengen met familië
• Een nieuwe hobby zoeken
• Minder tijd doorbrengen op social media
• Stoppen met roken/drinken (of verminderen)

Heb jij goede voornemens voor het nieuwe jaar?

In welk land is het als eerste nieuwjaar?

Veel mensen denken waarschijnlijk dat landen zoals Australië of Nieuw-Zeeland als eerste het nieuwe jaar mogen inluiden, maar toch zijn deze landen niet als eerste aan de beurt. 31 december loopt namelijk als eerste af op kersteiland. Op Kiritimati hebben ongeveer zevenduizend mensen om 11.00 uur Nederlandse tijd als eersten het nieuwe jaar ingeluid. Vervolgens komen andere landen in Oceanië en Azië aan de beurt. Dan vieren ze oud en nieuw in Europa en Afrika, en daarna in Zuid-Amerika en Noord-Amerika.

De jaarwisseling wordt als laatste gevierd op een paar kleine Amerikaanse eilandjes, waaronder Baker Island. Dit eilandje ligt dichtbij de landen die als eerste de jaarwisseling vieren. Daardoor is het vrij simpel om oud en nieuw twee keer te vieren. Zo kan iemand ervoor kiezen om oud en nieuw eerst op kersteiland te vieren, om vervolgens te vliegen naar Baker Island om het feestje voor een tweede keer over te doen.

Champagne: hét oud en nieuw drankje

Met oud en nieuw is er natuurlijk een drankje dat we traditioneel drinken en dat is champagne. Ook deze traditie is al eeuwenoud en is waarschijnlijk ontstaan in Frankrijk. In de 17e eeuw dronk de Franse elite al een soortgelijk drankje, inclusief de bubbels en spuitende flessen.

Toen kon alleen de elite champagne nog betalen, maar in de 19e eeuw werd de drank een stuk beter betaalbaar en daardoor werd deze ook beschikbaar voor de middenklassen. Vanaf dat moment werd champagne steeds vaker gebruikt voor het vieren van mooie en bijzondere gebeurtenissen, waaronder ook oud en nieuw.

Leuk weetje: In Nederland zijn we ook gek op champagne en naar verluidt gaan er meer dan 2 miljoen champagneflessen er doorheen tijdens oud en nieuw.

Leuke weetjes over het vuurwerk met oud en nieuw

Oud en nieuw zonder vuurwerk is eigenlijk ook ondenkbaar, want ook deze traditie bestaat al een tijdje. Wanneer vuurwerk werd uitgevonden is niet helemaal duidelijk, maar deze uitvinding is waarschijnlijk ergens tussen de 7e en 10e eeuw gedaan in China.

In Nederland zijn we sinds de 15e eeuw vuurwerk gaan gebruiken om bijzondere momenten te vieren. Zo vierden we onder meer het einde van de 80-jarige oorlog in 1648 met vuurwerk op de Dam.

Het consumentenvuurwerk kwam pas veel later op gang in ons land. Pas na de Tweede Wereldoorlog begonnen steeds meer individuen vuurwerk af te steken. Dat werd zeer waarschijnlijk in eerste instantie vooral gedaan door Indische Nederlanders, die rond die tijd naar Nederland zijn verhuisd. Vervolgens gingen steeds meer Nederlanders vuurwerk afsteken met oud en nieuw, en nu is het een van de grootste tradities van ons land.

Hoeveel geld geven we uit aan vuurwerk?

Leuk weetje: We besteden behoorlijk wat geld uit aan vuurwerk. Zo werd er in 2019 nog een verkooprecord gebroken, want toen haalden vuurwerkhandelaren namelijk een omzet van maar liefst 77 miljoen euro. Dat geld ging vooral naar siervuurwerk en knalvuurwerk.

Vuurwerkverbod

Tijdens de komende jaarwisseling is er echter een vuurwerkverbod ingesteld om de ziekenhuizen niet extra te belasten (in verband met de coronapandemie). Hierdoor mogen we – net zoals 2021 – geen vuurwerk verkopen, afsteken, vervoeren en bezitten. Veel mensen zijn daar echter niet zo blij mee, en uit onze poll stelt 93 procent van de stemmers geen voorstander te zijn van deze maatregel.

Dé oud en nieuw snack: Olliebollen

Een andere traditie die echt bij oud en nieuw hoort is het eten van olliebollen. Dit doen we ook al eeuwenlang en het oudste recept schijnt uit de 17e eeuw te komen!

We zijn in Nederland gek op olliebollen, want zo zou de gemiddelde Nederlander 8 olliebollen tijdens de jaarwisseling eten. Haal jij dat?

Nieuwjaarsduik

Een andere traditie die we op nieuwjaarsdag doen is de Nieuwjaarsduik. Hierbij duiken we het koude zeewater in op 1 januari. Dit gebruik is erg populair in Nederland, maar wordt ook gedaan in onder meer Duitsland en Noord-Amerika.

De eerste officiële Nieuwjaarsduik werd georganiseerd in 1960 in Zandvoort.

Hoe vier jij oud en nieuw?