Zoveel leugens vertelt een mens per dag

Een appje sturen dat je onderweg bent, terwijl je eigenlijk nog in je kloffie op de bank zit, tegen je partner zeggen dat je niet jaloers bent, of zeggen dat je een kledingstuk van een ander mooi vindt als hij/zij daar om vraagt (maar dat eigenlijk niet vindt). Waarschijnlijk herken je een van deze simpele leugens wel, en dat is omdat ieder mens liegt. Kennelijk zit het in onze nature om de wereld net wat beter te doen lijken, al is dat voor jezelf, of voor een ander.

1 leugen per 10 minuten

Al heel jong begin je met kleine leugentjes om de waarheid een beetje mooier te maken. Wanneer je niet ‘gesnapt’ wordt met die kleintjes, oefen je met een grotere. Uit onderzoek blijkt dat mensen elke dag liegen, en zelfs in gesprekken van 10 minuten tenminste 1 leugen vertellen. Hoe onschuldig die ook kan zijn, we zijn kennelijk gewend de waarheid een beetje mooier te maken dan hij is. Ongeveer 20 procent van de leugens die in het dagelijks leven worden verteld, is ernstig, de rest dient vooral om de sociale contacten te oliën. En slechts een klein deel van de leugens wordt achterhaald.  Een samenleving zonder leugens zou te hard worden.

Zelfrepresentatie

Een deel van de leugens wordt verteld uit sociale cohesie, maar ook een groot deel uit zelfrepresentatie. Tijdens je adolescentie is er vaak een zoektocht naar een romantische partner. En vooral die context wint als het gaat om het vertellen van leugens, omdat je net wat leuker, slimmer of mooier wil zijn dan je eigenlijk bent. Daarom overdrijf je of laat je juist belangrijke informatie weg. Hetzelfde geldt ook bij het zoeken naar een baan.

Een leugentje is lang niet altijd erg en is soms zelfs essentieel in het sociale verkeer. Waar de grens ligt, hangt volgens Katrien Schaubroeck, filosofe en docent Ethiek (UA), af van de bedoeling. “Sommige gesprekken zijn niet bedoeld om de waarheid te achterhalen of feiten te delen. Ze dienen de sfeer en de emotionele band. Of ze zijn er om troost en geruststelling te bieden.” Maar dat is wel een kleine minderheid van de leugens.

”Slechts 2 procent van de leugens heeft de bedoeling om sociaal en niet bot te zijn. 22 procent van de leugens dient om onze fouten en slechte kanten te maskeren. Nog eens 8 procent dient om actief een positief beeld van onszelf te verspreiden. Van 31 procent van onze onwaarheden hopen we dat ze ons economische en andere voordelen opleveren.”, Aldus de Amerikaanse professor communicatie Timothy R. Levine