Koopkracht in 2024: zoveel gaan de armsten in Nederland er dit jaar op achteruit

De kranten stonden vol met het nieuws over de stijgende koopkracht van het aankomende jaar. Deze prognose, die door budgetinstituut Nibud is gedaan, is voor veel mensen goed nieuws. Vrijwel alle huishoudens in Nederland gaan er dit jaar op vooruit. Dit geldt echter niet voor mensen die de laagste inkomens hebben, die gaan er juist op achteruit. Hoe zit dit? En waarom gaan juist de armen in ons land er financieel nog meer op achteruit? We hebben het opgezocht.

Stijging koopkracht in 2024

Koopkracht geeft aan wat huishoudens met hun inkomen kunnen kopen. Bedrijven die dit analyseren – zoals het Nibud en het CBS – schatten jaarlijks in hoe het staat met de koopkracht van verschillende huishoudens. Deze huishoudens worden onderverdeeld in groepen, zoals gezinnen, alleenstaanden en gepensioneerden. Er wordt dan rekening gehouden met inkomen, belastingen, toeslagen, etc.

In 2024 gaan de meeste mensen er in koopkracht op vooruit omdat de lonen voor de meeste cao’s zijn gestegen. Gezinnen met kinderen gaan er ook op vooruit omdat veel toeslagen – zoals het kindgebonden budget – ook zijn gestegen. Nibud-directeur Arjan Vliegenthart geeft aan dat mensen die werken en kinderen hebben er dit jaar het meeste op vooruit gaan. Er werd in de berekeningen geen rekening gehouden met de kosten van kinderopvang en reiskostenvergoedingen.

Gevolgen van de oorlog in Oekraïne

Volgens de Nibud-directeur moeten we ons nog niet rijk rekenen, ondanks het feit dat de meeste mensen een mooiere salarisstrook hebben gekregen. “We zijn nog steeds uit het gat van 2022 aan het klimmen”, aldus Vliegenthart. Hij doelt hiermee op de energieprijzen van de afgelopen jaren, de stijgende prijzen in de supermarkt en andere kosten die het gevolg zijn van de oorlog in Oekraïne.

De producten in de winkels zijn niet goedkoper geworden Die paar extra tientjes extra op je bankrekening zijn in feite niets meer dan het in balans brengen van de verhoudingen met betrekking tot de koopkracht. Hoe dan ook, in vergelijking met vorig jaar gaan de meeste huishoudens er qua koopkracht dus wel op vooruit. Er is echter één groep mensen die er dit jaar op achteruit gaat, dat zijn alleenstaande minima.

Alleenstaande minima gaan erop achteruit

Alleenstaande minima gaan er volgens de berekeningen van het Nibud er dit jaar het hardst op achteruit. Door het lage inkomen en het verdwijnen van de energietoeslag zal deze groep er elke maand tussen de 60 en 75 euro op achteruit gaan. Zij kunnen zich nu nog beroepen op een noodfonds voor energie, maar volgens het Nibud zal dat niet voor veel verbetering zorgen.

Deze groep valt buiten de boot omdat ze vaak niet werken, dus niet kunnen profiteren van de stijgende lonen. Ze hebben ook geen kinderen, dus er is geen sprake van toeslagen die in hun voordeel werken. Deze groep had al weinig te besteden, maar dat wordt dus nog minder. Het zal dit jaar dus extra zuur worden voor deze groep. Ondertussen wordt het steeds drukker bij de voedselbank. Het nieuws dat de koopkracht dit jaar zal stijgen brengt voor deze mensen helaas geen brood op de plank.