20 vergeten woorden en uitdrukkingen die uit de mode zijn geraakt

Als je een Nederlands boek leest of een Nederlandse film bekijkt, die 30 tot 40 jaar oud is, kom je ze in grote getale tegen. Woorden of uitdrukkingen die destijds helemaal in zwang waren en die nu vrijwel verdwenen zijn in onze spreektaal. Meestal heb je nog wel een idee wat er wordt bedoeld, maar af en toe is het ook even raden. Wat dacht je van de volgende? 20 vergeten woorden op een rij!

20 vergeten woorden en uitdrukkingen

1. Bakvis

De term voor een tienermeisje was heel gewoon in de tijd dat meisjes allemaal Joop ter Heul lazen en even geëmancipeerd wilden zijn als zij was in haar bakvisjaren. Vandaag de dag kijkt een tienermeisje je beslist vreemd aan na zo’n benaming.

2. Lulletje Rozenwater

In boosheid wordt deze uitdrukking nog wel eens gebruikt, maar eigenlijk wordt hiermee een verlegen en saaie jongeman aangeduid. Inmiddels is daarvoor ‘nerd’ in de plaats gekomen.

3. Moeder de vrouw

Getrouwde mannen die zo over hun echtgenote spreken, kunnen dat beter alleen doen in het gezelschap van mannen. En toch was het niet eens zo lang geleden een waarderende uitdrukking waaraan geen enkele getrouwde vrouw aanstoot nam.

4. Zemelen

Zemelen is ook weer een van die vergeten woorden van vroeger. Daarbij ging het om oeverloos zeuren. Hoewel het zeuren als zodanig waarschijnlijk nooit uit de mode zal raken, doet het woord zemelen meteen aan heel andere dingen denken.

5. Toedeledokie

Kan jij je voorstellen dat een vriend of kennis dit tegen jou zegt bij het afscheid nemen. Zou je hem daarna ooit nog serieus kunnen nemen? Voor sommige woorden is het eigenlijk maar goed dat ze praktisch vergeten zijn.

6. Senang

Er zijn in onze taal een aantal woorden toegevoegd uit het Nederlands-Indisch verleden. Een aantal daarvan zijn daarna ook weer vergeten. Senang betekent zoiets als tevreden zijn of je op je gemak voelen.

7. Ben je nu een haartje betoeterd?

Het klinkt als een kreet uit een verouderd toneelstuk, maar werd ook echt gebruikt door ouders een paar generaties terug. In die tijd werd daarmee aangegeven dat het kind iets had uitgehaald waarmee de ouders niet gelukkig waren.

8. Boterham met tevredenheid

Heb jij ooit een dergelijke boterham gekregen? Het dateert uit de tijd dat er niet voor iedere boterham beleg beschikbaar was. Met een onbelegde boterham moest je gewoon tevreden zijn dat je die in ieder geval kreeg.

9. De benenwagen

Gewoon lopen om je bestemming te bereiken, betekende dit. Heb jij het iemand nog horen gebruiken de afgelopen jaren? Wellicht zijn we zo verwend dat, naast voor het plezier wandelen, niemand de benenwagen meer neemt.

10. Koud hè

Het dateert uit de koude winter van 1987 toen Van Kooten en de Bie nog hele volksstammen konden beïnvloeden. De uitdrukking ‘Koud hè’ werd daarna nog vele jaren te pas en te onpas gebruikt

11. Spetter

Een van de vergeten woorden is spetter. Je komt het woord vandaag nog wel tegen, maar niet meer in de betekenis van toen. Tegenwoordig zou je dat een lekker stuk of een lekker ding noemen. Het is niet helemaal duidelijk waarom vroeger knappe mensen nog spetterden en nu niet meer.

12. Van de weeromstuit

Kan jij nu snel een zin bedenken waarin je deze uitdrukking kan gebruiken? Van de weeromstuit betekent terugkaatsen of als reactie op. Omdat hij beweerde dat ik niet hard genoeg praatte, ging ik van de weeromstuit nog zachter spreken.

13. Blits

Zagen mensen er alleen maar blits uit in de tijd dat de disco het uitgaansleven bepaalde? Bij blits denk je al gauw aan glitters en extreem wijde pijpen. Wedden dat blits nog wel weer terugkomt.

14. De mazzel

Mazzel is een Jiddisch woord dat zoveel als geluk betekent. Het is nog niet zo duidelijk verdwenen uit het spraakgebruik als een aantal andere woorden hierboven. Als je vroeger cool wou overkomen, zei je nonchalant ‘ de mazzel’  bij het afscheid.

15. Haaibaai

Onaardige vrouwen zijn uiteraard een grote zeldzaamheid. In ieder geval noem je die niet rechtstreeks in het gezicht een bitch. Dat gold vroeger ook voor haaibaai dat hetzelfde inhield.

16. Jofel

Nu: chill. Jofel kan ook in negatieve zinnen gebruikt worden, zoals ‘die ziet er niet jofel uit’ of ‘ik voel me niet zo jofel’.

17. Knurft

Een van die vergeten woorden die je eerst even goed moet lezen voor je het uitspreekt. Vandaag zouden we hier het woord sukkel voor gebruiken.

18. Sjonnie en Anita

Volkse, ordinaire types. Deze term was vooral in de jaren 90 populair. Vergelijkbaar met Henk en Ingrid, wat tegenwoordig vaak gebruikt wordt.

19. Saffie

Een vergeten woord, vandaag de dag zouden we peuk of sigaret zeggen.

20. Verhip

Deze moet je nooit gebruiken, tenzij jij je gezelschap wilt verjagen. Het is een ouderwetse uitroep van verbazing.

Welke vergeten woorden zou jij nog willen toevoegen? Laat deze hieronder achter in een comment!