Maakt de kilometerheffing autorijden onbetaalbaar voor lagere inkomens?

Het is altijd een wens geweest voor de overheid om automobilisten te laten betalen naargelang het gebruik dat ze maken van de voorzieningen die zijn aangelegd en moeten worden onderhouden. Betalen voor Gebruik (BvG) heet dat in vaktaal en de wijze van uitvoering is de kilometerheffing. Deze moet in plaats komen van de wegenbelasting, omdat dit een relatief grof middel is om het geld te innen zonder verband met het feitelijk gebruik dat door individuele automobilisten van de voorzieningen wordt gemaakt.

De basisbeslissing is genomen

De huidige regering heeft de knoop doorgehakt en er komt in de (nabije) toekomst een kilometerheffing In 2030 moet het allemaal gaan functioneren. Daarbij moet gegarandeerd kunnen worden dat het systeem niet gevoelig is voor fraude en dit zal nog de nodige hoofdbrekens opleveren. Het meest logische is uiteraard om in de auto registratieapparatuur aan te brengen, maar die is nog niet beschikbaar. Ook zal het een flinke investering zijn om de registratie controleerbaar te houden. Daarbij komt nog het probleem van buitenlandse gebruikers. Dit keer lijkt er echter door uitstel geen afstel te komen.

De basisprincipes voor de kilometerheffing zijn er al

Hoewel er nog geen feitelijke tarieven bekend zijn, is een aantal principes voor de heffing al wel vastgelegd.

• Het tarief zal afhankelijk worden van het tijdstip van gebruik. In de spits moet meer betaald worden dan op rustige tijden.
• Het tarief wordt hoger indien er gereden wordt op wegen waarop regelmatig files voorkomen. De wegen in en rond de Randstad worden derhalve duurder dan die op het platteland.
• De meest vervuilende auto’s zullen de hoogste tarieven moeten betalen. Wie in een oudere auto met brandstofmotor blijft rijden, kan de mouwen vast opstropen, want die automobilisten gaan de hoofdprijs betalen.

Waarom niet gewoon de brandstof prijs omhoog, dan heb je toch gewoon de kilometer heffing in 1 x geregeld? #kilometerheffing #rekeningrijden

— Tieti Hoekstra (@tietihoekstra) July 5, 2023

Wat betekent de kilometerheffing voor de gemiddelde automobilist?

Zoals wel vaker heeft de overheid met financiële operaties ook andere (op zich goede) bijbedoelingen. Zo mag vanwege het drukke verkeer op onze wegen het gebruik van de auto wel een beetje minder en de kilometerheffing zou daarbij kunnen helpen. Ook moet het gebruik van vervuilende auto’s zoveel mogelijk worden ontmoedigd. De automobielindustrie verandert razendsnel. De kilometerheffing moet een financiële prikkel geven. Echter is het niet de bedoeling dat er te weinig inkomsten worden gegenereerd, de kosten gaan immers ook gewoon door.

Kortom: voor de gemiddelde automobilist zal kilometerheffing meer kosten waarbij minder kilometers kunnen worden gemaakt. Experts zien nog een tweede bedreiging. Autorijden zal wellicht op termijn onbetaalbaar worden voor mensen met een laag inkomen. Zij zijn immers meestal afhankelijk van oudere en daarmee meer vervuilende auto’s. Ook zijn zij vanwege hun werk vaak verplicht om in de spits te rijden en de meeste wonen nu eenmaal in de Randstad. De kosten van fossiele brandstof zullen naar verwachting blijven toenemen en als dat effect nog wordt verhoogd door een dure kilometerheffing, zal autorijden niet meer voor iedereen mogelijk blijven.