Op school wordt het onderwezen, in films getoond en in ontelbare boeken beschreven. Columbus ontdekte in 1492 Amerika, toen hij in Spaanse opdracht een westelijke route zocht naar Indië. Hij was dan ook stomverbaasd een continent te vinden ten westen van Europa dat er beslist anders uitzag dan hij had verwacht. Maar inmiddels is er behoorlijke twijfel of Columbus echt wel zo verbaasd was om Amerika te vinden in plaats van Indië.
Naar aanleiding van een document uit Genua, de geboortestad van Columbus, lijkt duidelijk te worden dat zeevaarders daar al spraken over een land vol bossen in het uiterste noordwesten van de oceaan. Kende Columbus wellicht die verhalen ook en nam hij daarom het risico om richting het westen te varen?
Genua: een toegangspoort voor nieuws
Het betreffende document dateert van 1345 en is afkomstig van de Milanese monnik Galvano Fiamma. In die tijd noemde men Genua ook wel de toegangspoort voor nieuws uit het noorden. Schippers uit Genua dreven handel in het noordelijke gebied van Schotland tot Noorwegen. Uiteraard wisselde men nieuws uit. Daarbij ging het onder meer over zeemonsters en andere geruchten. Maar ook het beschrijven van ontdekkingen was heel normaal, soms bij toeval en soms na een bewuste expeditie. In het document staat een opmerkelijke passage over een land in het noordwesten.
Een goed land, vol bomen en dieren. Nu is een dergelijke opmerking al gauw van toepassing op ieder land dat je van een afstandje ziet. Maar het is daarbij ook opvallend dat er voor IJsland en Groenland, die op de route liggen naar Noord-Amerika een heel andere omschrijving was, namelijk als kaal en dor. Een verwisseling met die beide gebieden was dan ook niet aan de orde.
Vikingen in Canada
De optie is al vele malen besproken. Waren de Vikingen de eerste Europeanen die Amerika hebben ‘ontdekt’? Hun schepen waren er zeewaardig genoeg voor, omdat deze immers ook de woeste Atlantische oceaan moesten bedwingen om de rest van Europa te kunnen plunderen. Met navigatie die vrijwel geheel op de zon was gebaseerd, is het beslist niet onlogisch dat er ook expedities richting het westen werden ondernomen. De route zou dan wellicht naar Canada hebben geleid.
Er zijn verhalen in Noorwegen dat er meerdere expedities die richting zijn opgegaan, maar dat er weinig te halen viel in dat gebied en de ‘wilden’ daar zeer oorlogszuchtig waren. De Vikingen bouwden nederzettingen met hout, dus indien ze zich terugtrokken van het nieuwe continent zouden er nauwelijks sporen achter zijn gebleven om als bewijs te dienen voor hun aanwezigheid. Slechts de verhalen bleven bestaan.
Hoe betrouwbaar is het document?
Op basis van de passage in het document uit 1345 zijn de cartografische kaarten in die tijd niet aangepast. Het is dus in ieder geval niet zo dat Columbus met een kaart op zak op expeditie ging. Er zijn echter wel andere documenten uit dezelfde tijd waar verwijzingen naar dat westelijke continent zijn opgenomen. In die tijd was het nieuws vooral gebaseerd op mondelinge berichten. Slechts zaken van groot belang werden opgetekend door de weinige mensen die konden schrijven. Op basis van het document mag dus worden aangenomen dat minimaal in Genua en wellicht in heel Italië het gerucht van een westelijk continent de ronde deed. Het is om die reden beslist niet onmogelijk dat ook Columbus als inwoner van Genua het bericht kende.
Italian sailors knew of America 150 years before Christopher #Columbus, new analysis of ancient documents suggests https://t.co/JzR1HKUQ6t
— Phys.org (@physorg_com) October 8, 2021
Ging hij met die gedachte in het achterhoofd richting westen? De kans dat dit ooit duidelijk wordt, is minimaal. Er is immers geen document uit de tijd rond de expeditie waarin dat bevestigd wordt, tenzij dat nog zou opduiken. In principe maakt het uiteraard ook geen verschil of Columbus minder verbaasd was om Amerika aan te treffen in plaats van Indië. Het blijft wel een mooie wetenschappelijke discussie.
Plaats een reactie