Spoken en geesten, wat is het verschil en bestaan ze nu echt?

Er zijn een aantal mysterieuze zaken waarvoor mensen bang zijn, denk maar aan vampieren of weerwolven. Het is niet bekend hoeveel mensen geloven in deze griezels. De angst is echter wel gebaseerd op wat deze verschrikkingen de mensen willen aandoen die ze te pakken krijgen. Maar als het in een griezelverhaal over een spook of een geest gaat, zijn die meestal vooral schrikaanjagend en schijnbaar niet zozeer uit op het kwaad doen. In Nederland gelooft volgens onderzoek ongeveer 1/3 van de bevolking dat geesten of spoken bestaan en soms gelooft men in allebei. Maar wat zijn geesten en spoken nu eigenlijk en wat is het verschil? Bestaan spoken of geesten echt?

Wat is het verschil tussen een geest en een spook?

In ons spraakgebruik is een geest iemand die overleden is en naar de hemel is gegaan. Ook spreekt men er wel eens van dat de overledene het Licht heeft bereikt. Soms zijn er zaken waarvoor de geest naar de aarde terugkeert. Vaak om iets te regelen dat onafgemaakt is gebleven. Ook lijkt het soms dat een geest familieleden of vroegere geliefden wil waarschuwen voor toekomstig onheil. Onder een geest verstaat men dus iemand die overleden is en naar het Licht is gegaan.

Als iemand overlijdt kan het ook gebeuren dat deze niet naar het Licht gaat, maar in een soort tussenwereld terecht komt die veel op de aarde lijkt. Terugkeren naar de echte aarde kan ook, maar vaak alleen naar een bepaalde plaats, vaak de locatie waar het spook is gestorven. Door zijn verwarring jaagt het spook mensen schrik aan. Daardoor spreekt men soms over kwade geesten als men het over spoken heeft. Ook zou het beeld van het spook het moment kunnen weergeven waarop deze is gestorven. Bij een gewelddadige dood waarschijnlijk geen prettige aanblik. Op den duur verdwijnt ook een spook naar de Hemel, maar dat kan eeuwen duren.

Sinds wanneer bestaan spoken en geesten?

Gelet op het verband dat wordt gelegd met een leven na de dood en een Christelijke Hemel zou je denken dat het geloof in geesten en spoken al zo oud is als het geloof. Dat is echter een misvatting. De Bijbel kent wel wezens van goed (Engelen) en van kwaad (demonen) die af en toe op aarde komen. Maar er is geen plaats voor mensen die na hun dood de aarde kunnen bezoeken.

De gedachte dat er spoken en geesten zouden kunnen bestaan, dateert uit de 19e eeuw. Het was de tijd van de grote ontdekkingen als radiogolven en elektriciteit. Zaken die onzichtbaar waren en mysterieus, maar toch duidelijk bestonden. Er waren steeds meer mensen die de woorden van de Bijbel niet meer letterlijk namen en daardoor kwam er ruimte voor verschijnselen als spoken en geesten. In die tijd ontstond ook het beeld van een ‘typisch’ spook. Deze ging gehuld in een laken met twee gaten voor de ogen. Een niet bepaald logisch gewaad, maar het voldeed aan de verwachtingen.

Vooral eind 19e eeuw was het geloof in de geestenwereld zeer sterk. Seances waarbij contact werd gelegd met geesten door hypergevoelige mediums waren aan de orde van de dag en een groot succes.

Wat zijn seances?

Wat zijn seances dan? Bij een seance is er vaak een medium aanwezig: iemand die naar verluidt kan communiceren met geesten en spoken. Bij traditionele seances was dit vaak om een ronde tafel, maar dat is vandaag de dag lang niet altijd meer het geval. Het medium claimt dat hij of zij op een andere frequentie met geesten kan communiceren. Soms bijvoorbeeld door middel van klopgeluiden.

Spoken en geesten: spookachtige gebeurtenissen

Dat ook vandaag de dag nog zoveel mensen geloven in spoken en geesten is niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat de meesten van ons wel eens een onverklaarbare gebeurtenis hebben meegemaakt. Denk maar eens aan die voetstappen op de trap of de bovenverdieping terwijl je alleen thuis was. Bekend is ook de voetstap op een plek waar er meerdere zouden moeten zijn geweest. Misschien heb jij wel eens een koude windvlaag gevoeld in een kamer waar het warm was en er geen tocht kon zijn.

Als jou dit soort dingen niet bekend voorkomen, heb je wellicht wel eens een sterk verhaal hierover gehoord, dat met overtuigingskracht werd verteld. Naar verluidt zijn kinderen meer gevoelig voor de geestenwereld dan volwassen. Het aantal verhalen over kinderen met een onzichtbaar speelkameraadje dat bij navraag een geest blijkt te zijn, is dan ook ontelbaar.

Bestaan spoken en geesten?

Hoewel er over de hele wereld plaatsen zijn waar het – naar zeggen – 100% zeker spookt, is dat nog nooit bewezen. Serieuze onderzoeken konden nooit iets aantonen wat leek op een geest of een spook. Ook zijn er geen beelden van geesten en spoken, en dat in een tijd dat iedereen een mobiel met videocamera heeft. Er zijn foto’s en korte filmpjes die volgens de makers duiden op spookachtige verschijnselen. Die zijn er ongeveer evenveel als van het monster van Loch Ness.

Hoe denken de psychologen erover?

De meeste psychologen geloven niet in spoken of geesten. Zij weten wel dat veel mensen geloven dat iets slechts zou kunnen blijven hangen.

Een experiment met drie truien maakte dat duidelijk. Twee truien waren keurig gewassen en gestreken, de derde vuil en slobberig. De proefpersonen kregen te horen dat de eerste trui was gedragen door iemand met de ziekte aids en de tweede door een massamoordenaar. Vrijwel iedereen trok trui 3 aan ondanks het vuil.

Een ander experiment vond plaats in een oude leegstaande bioscoop. De ene groep werd gevraagd naar hun indrukken zonder verdere informatie. De tweede groep hoorde vooraf dat er zich hier aantal onverklaarbare gebeurtenissen hadden voorgedaan. De eerste groep melde niets bijzonders, de tweede groep had diverse vreemde zaken te rapporteren. De suggestie van iets is vaak al voldoende om bij mensen een andere reactie op te roepen.

Hoe zit het met degenen die geloven in spoken?

Psychologen denken dat er een verschil is in de 1/3 deel van de bevolking die gelooft in spoken en geesten en de rest. Mensen die geloven in deze wezens zijn vaak ook gevoeliger voor andere zaken op het gebied van paranormale verschijnselen. Het is de groep die ook makkelijker te hypnotiseren is en eenvoudiger te overtuigen dat er meer is tussen hemel en aarde dan wij kunnen zien.

Ook is er een andere verklaring gevonden die ervoor kan zorgen dat ook de meest nuchtere onderzoeker het te kwaad kon krijgen. Het vond plaats in een klein laboratorium in de VS in 1998. Meerdere medewerkers hadden al gemeld dat er zich ‘s nachts vreemde verschijnselen voordeden. Vic Tandy geloofde er niets van totdat het hem ook een keer overkwam. Hij kreeg het ineens koud en wist zeker dat er iemand naar hem stond te kijken, terwijl hij alleen was.

Hij liet het er niet bij zitten en werd de ontdekker van het infrageluid. Dat is een trilling die zo laag is dat mensen die niet kunnen horen, maar die wel onprettige suggesties opwekt. Vaak is er dus een simpele oplossing. Dus als jij weer voetstappen hoort op de trap, kan dat uiteraard ook gewoon bij de buren zijn.

Wat denk jij? Laat gerust een reactie achter.