Het bizarre leven van Josef Mengele

In mei 1943 stapte een arts het concentratiekamp Auschwitz binnen. Op deze verschrikkelijke plek heerste de dood en ziektes. Talloze mensen leden aan dysenterie, tyfus en andere aandoeningen, de aangewezen plek om als arts aan de gang te gaan, zou je denken. Met een carte blanche stapte Josef Mengele het kamp binnen. Maar niet om te helpen, maar om gruwelijk op mensen te experimenteren. Dit artikel gaat over het bizarre leven van Josef Mengele.

Geboorte en jeugd

Josef Mengele werd op 16 maart 1911 geboren in Günzburg. Hij was afkomstig van rijke industriëlen, zijn vader had een succesvol bedrijf in landbouwmachines. In 1930 studeerde hij geneeskunde in München, Wenen en Bonn. Hij promoveerde met een proefschrift over rassenmorfologisch onderzoek. In 1937 sloot hij zich aan bij de NSDAP en onderhield goede contacten met de SS vanwege zijn vriendschap met erfelijkheidsonderzoeker dr Othmar von Verschuer. Hij sloot zijn studietijd in 1938 af, trouwde met Irene Schoenbein en kreeg op 16 maart 1944 een kind, die Rolf heet.

Het Duitse leger

In 1940 werd Mengele opgeroepen voor de Wehrmacht. Hij meldde zich in augustus van dat jaar vrijwillig bij de Waffen-SS. Door zijn ervaringen tijdens zijn dienstplicht en zijn rijke kennis van geneeskunde werd hij als bataljonarts naar Polen gestuurd, waar hij zwaargewond raakte en door de gevolgen niet meer aan het front kon werken. Hij werd naar Berlijn gestuurd, die hem uiteindelijk werkzaam stelden in concentratiekamp Auschwitz, waar hij dat jaar begon.

De engel des doods

In Auschwitz was Mengele verantwoordelijk voor de selectie van gevangenen. Degenen die in zijn ogen niet sterk genoeg waren gingen direct naar de gaskamer, vaak waren dat kleine kinderen, ouderen en zieken. Hierdoor kreeg hij al snel de bijnaam ‘engel des doods’. 

Experimenten

In het concentratiekamp kon Mengele vrijuit experimenteren op gevangenen. Zijn sadistische medische experimenten maakten hem berucht. Vooral tweelingen intrigeerden hem, waar hij gruwelijke experimenten op deed. Onder de experimenten vielen onder meer het amputeren van ledematen, verwijderen van organen (zonder verdoving), testen in vacuümkamers en het aan elkaar naaien van personen, zo wilde hij een Siamese tweeling creëren. Ook spoot hij blauwe kleurstof in ogen van mensen, hij wilde een Arisch ras creëren. Verder probeerde hij nieuwe geneesmiddelen en behandelingen uit op zijn slachtoffers.

Na de oorlog

Toen Auschwitz werd bevrijd en de oorlog ten einde was vluchtte hij via Italië naar Zuid-Amerika. Tussen 1949 en 1959 woonde Mengele in Buenos Aires, financieel gesteund door zijn familie. In 1957 werd hij gearresteerd omdat hij honderden illegale abortussen had uitgevoerd in een abortuskliniek. Op 3 augustus 1958 werd Mengele, na een aangifte van Ernst Schnabel (een Duitse schrijver) in staat van beschuldiging gesteld. Er werd een arrestatiebevel uitgegeven voor zijn oorlogsmisdaden, waarna hij uitweek naar Paraguay. Maar toen Adolf Eichmann door de Israëlische geheime dienst werd ontvoerd dook hij onder in Brazilië, waar hij onder de radar wist te blijven.

Zijn dood

Mengele overleed in 1979. Naar verluid zou hij tijdens het zwemmen een hartstilstand hebben gehad. Zijn identiteit werd lang verborgen gehouden, hij werd begraven onder de naam Wolfgang Gerhard. Jaren later werd zijn lichaam opgegraven en werd zijn DNA in 1992 vergeleken met dat van levende familieleden, toen werd bevestigd dat de overblijfselen van Mengele waren. Zijn familie weigerde om zijn overblijfselen naar Duitsland te halen. Deze liggen nu opgeslagen in het instituut voor forensische geneeskunde in São Paulo.