Siberië heeft een enorme oppervlakte en beslaat bij 75% van Rusland, het grootste land ter wereld. Siberië bestaat uit dichte bossen en toendra. Het noordelijke gedeelte van de toendra blijft het hele jaar bevroren. Er wonen geen mensen, slechts een enkele herder van rendieren zwerft er rond. Heel af en toe vliegt er een helikopter over het gebied.
Vanuit de lucht werd in juli 2014 een krater ontdekt. De diameter was meerdere meters en de diepte werd geschat op 20 meter. In de omgeving van de krater lagen brokken ijs en stukken toendra. Het was duidelijk dat de krater recent was en op zeer heftige wijze was ontstaan. Onderzoek bleek niet mogelijk omdat de krater al snel volliep met water en daarna leek op de vele meertjes in de omgeving. Na enige tijd verdween de krater weer door de omstandigheden in dit ruige gebied.
Meteorieten of aliens?
Sinds 2014 zijn er nog 16 nieuwe kraters ontdekt en werden de speculaties steeds heftiger. Waren het raketinslagen of neerstortende meteorieten? Een van de kraters ontstond in de buurt van een kamp van rendierherders. Zij beschreven een groot licht dat ze hadden gezien op de plaats van de nieuwe krater. Ook een bezoek van aliens aan de aarde werd daarna niet meer uitgesloten. Hoeveel kraters zouden er inmiddels zijn? Misschien wel duizenden omdat het gebied zo enorm groot is en vrijwel nooit wordt bezocht door mensen. Onderzoek van de kraters zou uitkomst moeten bieden. De omstandigheden in het gebied maakten dat telkens onmogelijk totdat krater 17 werd ontdekt.
Krater 17
De laatste krater tot op heden is ook meteen de grootste tot dusverre. Omdat deze vlak na de vorming werd ontdekt, kon er voor het eerst een serieus onderzoek plaatsvinden. De diameter van de krater was ongeveer 50 meter met een diepte die tot 30 meter ging. Met een drone konden beelden binnenin de krater worden gemaakt. Ook was het mogelijk om de brokstukken rond nummer 17 te besturen. Wat sommige wetenschappers al vermoed hadden, bleek juist te zijn. De krater was niet gevormd door menselijk of buitenaards ingrijpen. De toendra was op natuurlijke wijze ontploft. Een enorme ontploffing, omdat de krater anders onmogelijk kon zijn gevormd in de keiharde bodem met permafrost.
Theorieën over de Siberische kraters
Nu duidelijk was geworden dat een ontploffing de oorzaak was van de krater, kwam de vraag aan de orde hoe zoiets dan mogelijk was. Het is nog steeds niet 100% duidelijk, maar de wetenschappers gaan voor een aantal opties. Het is al lange tijd bekend dat er veel methaangas zit opgeslagen in de toendra. Het is ook mogelijk dat in diepere lagen in de aardbodem dit gas voorkomt. Daarnaast is bekend dat aardgas ook op vele plaatsen in Siberië aanwezig is. Een combinatie van gas en te hoge druk kan dan de oorzaak zijn geweest van deze extreme uitingen van natuurgeweld. Maar waarom heeft het zo lang geduurd dat deze verschijnselen zijn ontdekt?
De opwarming van de aarde in beeld
In het ijskoude deel van Siberië stijgen de gemiddelde temperaturen veel sneller dan in de rest van de wereld. Aangenomen wordt dat dit de bijkomende reden is dat de toendra nu pas begint te ontploffen. De hogere temperaturen zorgen ervoor dat de permanent bevroren bodem minder hard wordt en de gasdruk eenvoudiger kan oplopen. Op het moment dat de omstandigheden het onvermijdelijk maken, explodeert de zaak met grote kracht en kunnen dergelijke kraters ontstaan. Het maakt wederom duidelijk dat de mens nog steeds maar weinig weet over de mogelijkheden van de natuur en telkens weer wordt verrast.
Is de exploderende toendra gevaarlijk?
Niet alleen in Siberië maar ook in andere gebieden komt permafrost voor. In hoeverre de omstandigheden daar vergelijkbaar zijn met de bodem in het noordelijk deel van Azië is nog onbekend. Feit is dat gebieden met permafrost zeer schaars of niet worden bewoond. Er is nu eenmaal geen landbouw mogelijk en ook voor rendieren is nauwelijks voedsel te vinden. Ongeacht het aantal explosies dat er jaarlijks plaats zou kunnen vinden, is het niet waarschijnlijk dat hierdoor mens of dier veel risico loopt.
Er is echter wel een andere zaak die onderzoekers bezig houdt. Methaan is een broeikasgas dat veel effectiever is dan CO2. De hoeveelheid methaan die zich in de Siberische bodem bevindt, is zo gigantisch dat als slechts een deel hiervan in de atmosfeer zou terechtkomen, de temperatuur veel sneller zou stijgen. Hierdoor zouden de afspraken die zijn gemaakt over de uitstoot van CO2 meteen weer moeten worden herzien. Een tweede reden voor zorg is dat de huidige explosies blijkbaar zijn getriggerd door de opwarming tot op heden. Wat gebeurt er met de bodem als dit proces sneller verloopt?
Explosies in de kosmos
De explosie in Siberië zouden vreemd genoeg ook meer licht kunnen werpen op bijzondere gebeurtenissen op de dwergplaneet Ceres. Bij beelden die van deze maan werden gemaakt, zagen astronomen ijsvulkanen. De kraters op de foto’s deden meteen denken aan de kraters in Siberië. Het is derhalve niet onmogelijk dat de bodem van deze kleine planeet vergelijkbaar is met de permafrost op aarde. Mocht dat het geval zijn dan opent dat meteen weer perspectieven voor buitenaard leven op relatief beperkte afstand van onze aarde. Inmiddels zijn er daardoor in ons zonnestelsel al meerdere plaatsen waar wetenschappers buitenaards leven vermoeden al is het soms maar op niveau van bacteriën of korstmossen. Als leven zo dichtbij mogelijk is, hoe waarschijnlijk is dan de kans dat het leven ook elders in de Melkweg uitbundig voortkomt?
Wat betekent dit voor de toekomst?
De methaan-explosies in Siberië hebben ons als mensen weer duidelijk gemaakt dat verandering van het klimaat zeer onverwachte gevolgen kan hebben. Het is derhalve de vraag hoe het verder zal gaan en wat we nog aan verrassingen kunnen verwachten. Veel wetenschappers houden de oceaan met argusogen in de gaten. Deze bedekken immers meer oppervlakte dat alle landmassa bij elkaar. Door de Golfstromen wordt het klimaat op de hele aarde bepaalt en de hoeveelheid CO2 en andere broeikasgassen die opgeslagen zijn in de oceanen, doen zelfs Siberië daarbij verbleken.
Bekijk ook:
Plaats een reactie