Veel mensen weten overtuigd dat ze nóóit iemand opzettelijk zouden kunnen doden. In alle gevallen zou je weigeren om iemand van het leven te beroven. Maar is dat wel zo zeker? Als het puntje bij paaltje komt, en jouw breekpunt op de proef wordt gesteld, zou dan niet iedereen in staat zijn om een moord te plegen?
Fantaseren over moord
Dat is wat onderzoekers vroegen aan honderden studenten in Arizona in de jaren negentig. Ja, antwoordde bijna 70 procent. Het bleek dat mannen dit vaker hadden dan vrouwen, maar in beide groepen had de meerderheid in gedachten ooit een familielid, irritante collega of desnoods een wildvreemde omgelegd. Een fantasie hebben over moord lijkt dus relatief normaal te zijn. Gelukkig is het niet normaal om het echt te doen.
Impuls
Lang niet alle moorden zijn doordacht, voorbereid of is van te voren over gefantaseerd. Veel moorden zijn impulsief, en totaal niet gepland. Het is dan zo geweest dat er een situatie afspeelde waarin het breekpunt van iemand werd bereikt. Druk, kwelling, onmacht. Vaak gebeurt het volgens forensisch psycholoog Julia Shaw in vrij alledaagse situaties, bijvoorbeeld een escalerende ruzie. De moordenaar is bijvoorbeeld uitgedaagd door het slachtoffer, wat leidde tot een impulsieve moord, waar achteraf vaak grote spijt van is. Mensen die een moordwapen op zak hebben, lopen extra risico om zo'n impulsactie te doen ‘slagen'.
Zou iedereen zoiets kunnen overkomen?
Het is niet te bewijzen, maar waarschijnlijk wel, denkt de Amerikaanse neurowetenschapper Douglas Fields, die het boek Waarom we knappen schreef. Als we maar genoeg onder druk staan, kunnen zelfs bij de vredigste types de stoppen doorslaan. Ons brein is er evolutionair op ingesteld om snel en agressief te reageren op gevaar. Als ons leven er écht van afhangt, zijn we volgens Fields allemaal in staat tot extreem geweld.
Doe hier de test met een aantal morele dilemma's waarin jij kan testen of er een stiekeme moordenaar in jou schuilt.
Plaats een reactie